Wat is artrose? Alles over symptomen, oorzaak en behandeling
Wat is artrose? Alles over symptomen, oorzaak en behandeling
‘s Ochtends stijf uit bed, een zeurende knie na een wandeling of vingers die niet meer zo soepel buigen… het kan allemaal wijzen op artrose. Deze gewrichtsaandoening treft vooral mensen boven de 50, maar ook jongeren kunnen ermee te maken krijgen. In dit artikel lees je wat artrose precies is, hoe het ontstaat en welke behandelingen voor artrose mogelijk zijn.
Wat is artrose?
Bij artrose raakt het kraakbeen in je gewrichten langzaam dunner en minder glad. Dat kraakbeen zorgt er normaal voor dat je botten soepel over elkaar glijden. Wordt die laag dunner of beschadigd, dan gaat beweging moeizamer en kun je last krijgen van pijn of stijfheid.
Veel mensen zien artrose als een ouderdomskwaal, maar dat klopt niet helemaal. Ook jongere mensen kunnen ermee te maken krijgen, bijvoorbeeld na een sportblessure, door zware belasting of door erfelijke aanleg.
Hoe ontstaat artrose?
Waarom sommige mensen artrose krijgen en anderen niet, is niet helemaal duidelijk. Wel zijn er een aantal factoren die de kans vergroten. Zo neemt het risico toe naarmate je ouder wordt, zeker vanaf 45 jaar. Vrouwen krijgen bovendien vaker artrose dan mannen.
Ook overgewicht kan een boosdoener zijn, omdat extra kilo’s vooral de knieën en heupen zwaar belasten. Verder kunnen jaren van zwaar werk of intensief sporten het kraakbeen sneller doen afbreken. Wie ooit een ongeluk heeft gehad of een operatie aan een gewricht onderging, loopt meer kans om daar later artrose te ontwikkelen.
Bepaalde ziektes - zoals reumatoïde artritis - kunnen het risico verhogen. Ten slotte speelt erfelijkheid mee. Komt artrose veel in je familie voor, zeker op jongere leeftijd? Dan is de kans groter dat je er ook zelf mee te maken krijgt.
Is er een behandeling voor artrose?
Artrose is niet te genezen, maar er zijn wel verschillende manieren om de klachten te verlichten en de gewrichten zo soepel mogelijk te houden.
- Beweging en leefstijl
Rust nemen lijkt logisch bij pijn, maar juist blijven bewegen is belangrijk.
Wandelen, fietsen en zwemmen zijn goede opties: ze houden de gewrichten soepel en versterken de spieren. Lukt het bewegen lastig? Dan kan een fysiotherapeut je begeleiden en oefeningen op maat aanleren. Bovendien kan afvallen bij overgewicht veel verschil maken, vooral bij artrose in de knie of heup. Door inzicht te krijgen in hoeveel calorieën je dagelijks nodig hebt, kun je werken aan een gezond gewicht en zo de druk op je gewrichten verminderen. - Medicatie
De eerste stap is vaak paracetamol. Als dat onvoldoende helpt, dan kan een pijnstillende gel, zoals met ibuprofen of diclofenac, verlichting geven. Blijven de klachten aanhouden, dan kan de arts ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s) zoals ibuprofen of naproxen voorschrijven. Bij hardnekkige pijn is soms een injectie met corticosteroïden mogelijk. Sterkere pijnstillers, zoals tramadol, worden alleen in uitzonderlijke gevallen voorgeschreven. Middelen zoals glucosamine en chondroïtine worden veel aangeboden, maar hun werking is niet overtuigend bewezen en ze worden daarom niet aangeraden. Ook kurkuma, boswellia en groenlipmossel zijn onvoldoende onderzocht om een bewezen effect te kunnen geven. - Hulpmiddelen
Een wandelstok, brace of aangepast schoeisel kan de druk op een gewricht verminderen. Zo worden de dagelijkse handelingen weer makkelijker. - Operatie
Als niets meer helpt, kan een operatie een optie zijn. Bij artrose in de knie of heup wordt vaak een kunstgewricht geplaatst, wat de pijn sterk kan verminderen en de beweeglijkheid verbetert. Bij artrose in de schouder of vingers bestaan ook mogelijkheden, zoals het vastzetten of vervangen van een gewricht. Een operatie is altijd een laatste stap en wordt pas overwogen na overleg met de arts.
Waar komt artrose het vaakst voor?
In principe kan artrose in elk gewricht optreden, maar sommige plekken zijn gevoeliger dan andere. Vaak gaat het om gewrichten die dagelijks zwaar belast worden of veel beweging nodig hebben.
- Artrose in de knie
De knie draagt een groot deel van je lichaamsgewicht en krijgt daardoor elke dag flink wat te verduren. Bij artrose in de knie ervaar je vaak pijn bij het traplopen, lang staan of hurken. Soms voelt de knie dik aan of hoor je een krakend geluid bij het bewegen. - Artrose in de heup
Bij artrose in de heup zit de pijn meestal in de lies, bil of het bovenbeen. Alledaagse dingen zoals lopen, bukken of schoenen aantrekken kunnen lastig worden. Omdat de heup een belangrijk draaipunt is bij bijna iedere beweging, kan dit het dagelijkse leven behoorlijk beïnvloeden. - Artrose in de rug
Artrose in de rug ontstaat vaak in de kleine gewrichten tussen de wervels. Dit kan leiden tot rugpijn, stijfheid en soms uitstralende pijn naar de benen. Lang zitten of staan maakt de klachten vaak erger. - Artrose in de vingers
Bij artrose in de vingers zie je regelmatig knobbeltjes of verdikkingen bij de gewrichten. Handelingen zoals schrijven, koken of knopen dichtmaken worden pijnlijk of lastig. Soms gaan de vingers ook geleidelijk krom staan. - Artrose in de schouder
Artrose in de schouder veroorzaakt pijn bij het tillen, draaien of werken boven je hoofd. Ook ’s nachts kun je last hebben, bijvoorbeeld wanneer je op de aangedane schouder ligt.
Conclusie
Artrose is een veelvoorkomende aandoening die pijn en stijfheid in de gewrichten veroorzaakt. Het ontstaat vooral in de knie, heup, rug, vingers of schouder. Genezen kan helaas niet, maar er zijn wel manieren om de klachten onder controle te houden. Door in beweging te blijven, je spieren te versterken en - indien nodig - medische hulp of ondersteuning in te schakelen, kun je ondanks artrose toch actief en zelfstandig blijven.
