Tanden poetsen: de basis van een gezond gebit
Tanden poetsen, de basis van een gezond gebit
Twee keer per dag je tanden poetsen en jaarlijks op controle bij de tandarts: het lijkt vanzelfsprekend voor een fris en sterk gebit. Toch gaat mondverzorging veel verder dan dat. Een goede mondhygiëne voorkomt niet alleen gaatjes en tandvleesproblemen, maar verkleint ook het risico op aandoeningen zoals hart- en vaatziekten. In deze blog lees je hoe je correct je tanden kan poetsen en verzorgen, welke hulpmiddelen je best gebruikt en wat je best vermijdt.
Waarom tanden poetsen zo belangrijk is
Elke dag ontstaat er tandplak: een dun, kleverig laagje bacteriën dat zich op je tanden nestelt. Laat je het te lang zitten, dan kan het uitharden tot tandsteen, wat het risico op gaatjes, tandvleesontstekingen en zelfs tandverlies verhoogt. Maar de gevolgen zijn groter: bacteriën kunnen via de bloedbaan in andere delen van je lichaam terechtkomen en daar schade aanrichten. Zo werd er een verband aangetoond tussen een slechte mondhygiëne en hartproblemen, diabetes, alzheimer en kanker.
Hoe vaak en wanneer poets je best?
De gouden regel om je tanden te poetsen? 2 x 2. Dat betekent tweemaal per dag, telkens minstens twee minuten. Begin ‘s morgens zodra je wakker bent en sluit je dag af met een grondige poetsbeurt net voor het slapengaan.
Omdat het ontbijt vaak zure elementen bevat - zoals fruit, sap of koffie - is het verstandig om je tanden te poetsen vóór je gaat eten. Zo bescherm je het tandglazuur. Bevat de maaltijd veel suiker en koolhydraten? Dan doe je er goed aan om wél nadien te poetsen.
Hoe poets je je tanden correct?
De manier waarop je je tanden poetst is minstens zo belangrijk als het poetsen zelf. Volg dit stappenplan:
- Houd de borstel schuin tegen de rand van het tandvlees, in
een hoek van ongeveer 45°.
- Maak kleine, cirkelvormige bewegingen op het tandoppervlak, zonder te hard te duwen.
- Werk gestructureerd: begin aan de buitenkant, ga dan naar de binnenkant en eindig met de bovenkant.
- Voor de binnenkant van de snijtanden hou je de borstel
verticaal.
Elektrisch of manueel: wat is beter?
Beide opties kunnen je gebit goed schoonmaken, zolang je de juiste techniek toepast. Toch bieden elektrische tandenborstels vaak extra voordelen. Dankzij de roterende of sonische bewegingen verwijder je doorgaans meer tandplak en kan je makkelijker alle hoeken van je mond bereiken.
Sommige modellen beschikken over slimme functies zoals een ingebouwde timer of een sensor die aangeeft wanneer je te hard duwt.
Hoe kies je de juiste tandenborstel en tandpasta?
-
Ga voor een borstel met zachte haren zodat je het tandvlees niet beschadigt.
-
Een kleine borstelkop helpt om lastige plekjes in de mond goed te bereiken.
-
Vervang je borstel minstens om de drie maanden of zodra de haren versleten zijn.
-
Spoel je borstel na gebruik grondig uit en laat hem rechtop drogen.
- Kies een tandpasta die fluoride bevat (min. 1.350 ppm voor volwassenen).
- Voor kinderen hangt de hoeveelheid fluoride af van de
leeftijd:
> 0–2 jaar: max. 1.000 ppm (een smeerlaagje)
> 3–6 jaar: 1.000–1.450 ppm (ter grootte van een erwt)
>Vanaf 6 jaar kan je overstappen naar gewone tandpasta
Tandpasta’s die beloven je tanden witter te maken of met agressieve schuurmiddelen, laat je beter links liggen. Ze kunnen het tandglazuur op termijn beschadigen.
Interdentale reiniging: tussen de tanden telt ook
Zelfs met de beste poetstechniek blijven sommige zones moeilijk bereikbaar. Vooral in de ruimte tussen de tanden hopen bacteriën zich snel op.
-
Flosdraad: ideaal voor smalle tussenruimtes. Neem zo’n 40 cm en beweeg voorzichtig op en neer langs beide tandoppervlakken.
-
Interdentale borsteltjes (ragers): ideaal bij iets bredere openingen tussen de tanden.
-
Tandenstokers: gebruik bij voorkeur houten, driehoekige exemplaren. Deze passen beter tussen de tanden. Niet geschikt voor jonge kinderen.
Doe deze reiniging voordat je je tanden poetst. Zo verwijder je eerst het vuil tussen je tanden en kan de fluoride uit de tandpasta overal beter inwerken.
Vergeet je tong niet
Op de tong leven veel bacteriën die onder meer een slechte adem kunnen veroorzaken. Neem daarom dagelijks even de tijd om ook je tong te reinigen, bij voorkeur direct na het tanden poetsen.
Gebruik geen tandpasta, maar reinig met een tongschraper of je tandenborstel en beweeg van achter naar voren over je tong. Twee keer herhalen is voldoende om je tong schoon te houden.
Mondspoeling: nuttig of overbodig?
Een mondspoeling met fluoride kan zinvol zijn als je extra gevoelig bent voor gaatjes. Gebruik het op een ander moment dan het tanden poetsen, bijvoorbeeld na een maaltijd. Mondspoeling net na het tanden poetsen is afgeraden, omdat je daarmee de beschermende werking van de tandpasta wegspoelt.
Heb je last van ontstoken tandvlees? Dan kan een tijdelijke kuur met chloorhexidine nuttig zijn.
Wat doet suiker met je tanden?
Wat je eet heeft een directe impact op de gezondheid van je gebit. Suikers worden door bacteriën omgezet in zuren die het glazuur aantasten. Enkele tips:
-
Beperk het aantal momenten met suikerrijke voeding of drank tot maximaal 5 per dag.
-
Drink water of melk in plaats van suikerhoudende dranken.
-
Eet vezelrijke voeding zoals groenten, volkoren granen en noten. Ze stimuleren de aanmaak van speeksel, wat helpt om schadelijke zuren in je mond te neutraliseren.
Kinderen en tanden poetsen
Jonge kinderen kunnen hun tanden pas zelfstandig en goed poetsen vanaf ongeveer 7 jaar. Tot die tijd hebben ze hulp nodig. Laat hen al vroeg vertrouwd raken met het poetsritueel, bijvoorbeeld door het leuk te maken met een liedje of spel. Leer je kind ook om de tandpasta na het poetsen uit te spuwen in plaats van door te slikken.
Wanneer ga je naar de tandarts?
Een jaarlijkse controle volstaat meestal. Toch is het verstandig om eerder een afspraak te maken als je last krijgt van bijvoorbeeld bloedend tandvlees, aanhoudende gevoeligheid, een slechte adem of verkleuringen op je tanden.
Je tandarts kan bovendien advies geven over geschikte hulpmiddelen zoals flosdraad of ragers. En uiteraard: hoe vroeger je ingrijpt, hoe kleiner het probleem.
Conclusie
Tanden poetsen: het lijkt een eenvoudige dagelijkse routine, maar het is een belangrijke handeling met grote gevolgen voor je gezondheid. Volg het liefst de 2 x 2-regel, poets nauwkeurig, vergeet de moeilijk bereikbare plekken niet en reinig ook tussen je tanden. Je mond - en je gezondheid - zullen je dankbaar zijn.
