Overmatig zweten: dit kun je eraan doen
Overmatig zweten: dit kun je eraan doen
Zweten is normaal en gezond: het helpt je lichaam afkoelen tijdens inspanning, bij warmte of stress. Maar wat als je blijft zweten zonder duidelijke aanleiding? Als je t-shirt constant nat is, of je nek en handen klam aanvoelen terwijl je gewoon stilzit? Dan is er mogelijk sprake van overmatig zweten, ook wel hyperhidrose genoemd. In deze blog ontdek je de mogelijke oorzaken van overmatig zweten, waarom het vaak voorkomt aan het hoofd en in de nek, en vooral: wat je kunt doen om het onder controle te krijgen.
Wanneer spreek je van overmatig zweten?
Wie last heeft van veel zweten, transpireert vaak aan beide kanten evenveel. Het begint meestal tijdens de puberteit en komt vaak in de familie voor. Het kan een behoorlijke impact hebben op je dagelijkse leven. Je wisselt regelmatig van kleding, durft geen hand te geven of voelt je onzeker over je geur of uiterlijk. Vooral overmatig zweten op het hoofd en in de nek is voor veel mensen extra lastig, omdat je het nauwelijks kunt verbergen.
Overmatig zweten: de oorzaken
Veel zweten ontstaat niet altijd door sporten, warmte of stress. Verschillende factoren kunnen het zweetproces beïnvloeden. We maken onderscheid tussen de twee hoofdcategorieën:
Primaire hyperhidrose: veel zweten zonder duidelijke oorzaak
Deze vorm heeft meestal geen duidelijke aanleiding. Je lichaam maakt gewoon te veel zweet aan. Het begint vaak al op jonge leeftijd en kan jarenlang aanhouden. De oorzaak is mogelijk genetisch bepaald. Het transpireren is meestal plaatselijk, bijvoorbeeld in de oksels, op de handen, voeten of het hoofd. Opvallend is dat je ‘s nachts meestal niet overmatig zweet.
Secundaire hyperhidrose: door een onderliggende oorzaak
In dit geval is het overmatig zweten wél te verklaren. Mogelijke oorzaken:
- Hormonen zijn uit balans: bijvoorbeeld tijdens de menopauze, zwangerschap of puberteit
- Medicatiegebruik: waaronder antidepressiva, pijnstillers of middelen tegen hoge bloeddruk
- Medische aandoeningen: denk aan een te snel werkende schildklier, diabetes type 1 en diabetes type 2, slaapapneu, hart- en vaatziekten, kanker of infecties zoals tuberculose
- Leefstijl: overgewicht, alcohol- of druggebruik, stress of sterke emoties
Bij deze vorm zweet je vaak over je hele lichaam, ook ’s nachts of plotseling op latere leeftijd.
Waarom komt overmatig zweten vaak voor op het hoofd en de nek?
Het hoofd en de nek bevatten veel zweetklieren. Deze zones reageren sterk op zenuwprikkels en hormonale veranderingen. Dat verklaart waarom mensen met stress, angst of bijvoorbeeld tijdens de menopauze sneller overmatig zweten. Het vocht verschijnt dan vaak op het gezicht, voorhoofd, achter de oren of in de nek. De gevolgen kunnen vervelend zijn: make-up loopt uit, je bril glijdt van de neus en er ontstaan natte plekken in de kraag.
Wat kun je zelf doen bij overmatig zweten: 5 tips
Afhankelijk van de oorzaak zijn er een aantal praktische tips en middelen om buitensporig zweten aan te pakken:
- Draag luchtige kleding
Kies voor luchtige kleding van natuurlijke materialen zoals katoen of linnen. Deze laten de huid ademen en helpen om overtollige warmte kwijt te raken. Vermijd synthetische stoffen, want die houden warmte en vocht vast. Draag ook liever meerdere dunne lagen. Zo kan je makkelijk iets uittrekken als je het te warm krijgt.
- Was jezelf regelmatig
Was jezelf dagelijks met een pH-neutrale of antibacteriële zeep. Daarmee verwijder je bacteriën die zweetgeur veroorzaken. Droog je huid goed af, vooral op de plekken waar je veel zweet. Zo verklein je de kans op huidirritaties of schimmels.
- Kies de juiste deodorant of antitranspirant
Een gewone deodorant camoufleert vooral geur, maar vermindert het overmatig zweten zelf niet. Een antitranspirant of lotion op basis van aluminiumzouten remt de zweetproductie af. Vermijd gebruik op een geschoren huid om irritatie te voorkomen.
- Let op je voeding
Alcohol, cafeïne en pittig gekruid voedsel kunnen het zweten stimuleren. Ook roken werkt transpiratie in de hand. Door je voedingsgewoonten aan te passen, kan je al flink wat klachten verminderen.
- Vermijd stress
Stress en zweten gaan vaak hand in hand. Ontspanningstechnieken zoals ademhalingsoefeningen, yoga of wandelen kunnen helpen. Heb je last van chronische stress of angst, dan kan professionele hulp nuttig zijn.
Medische behandelingen bij overmatig zweten
Helpen de bovenstaande tips onvoldoende en heb je veel last van excessief zweten? Dan kunnen medische behandelingen mogelijk uitkomst bieden. Deze worden meestal pas overwogen wanneer het transpireren je dagelijkse leven ernstig beïnvloedt.
- Aluminiumchloride op voorschrift
Je arts kan een sterkere lotion of crème met aluminiumzouten voorschrijven dan wat je in de winkel vindt. Deze sluit tijdelijk de zweetklieren af, waardoor het zweten vermindert. De behandeling is effectief, maar kan bij sommige mensen een huidreactie veroorzaken.
- Medicatie
Anticholinerge medicijnen remmen de zenuwprikkel naar de zweetklieren, maar veroorzaken vaak bijwerkingen zoals een droge mond, verstopping of wazig zicht. Daarom wordt deze optie met de nodige voorzichtigheid overwogen.
- Botox-injecties
Botuline toxine A (botox) blokkeert tijdelijk het signaal van de zenuw naar de zweetklier. Hierdoor stopt de zweetproductie in dat gebied. Deze behandeling werkt vooral in de oksels, maar kan ook worden toegepast op het gezicht of de handpalmen. Het effect houdt 6 tot 12 maanden aan.
- Iontoforese
Bij deze behandeling dompel je je handen of voeten in een badje met water, terwijl er lichte elektrische stroom wordt toegediend. Dit vereist meerdere sessies, maar vermindert op termijn de activiteit van de zweetklieren.
- Sympathectomie
Als laatste redmiddel kunnen bepaalde zenuwbanen chirurgisch uitgeschakeld worden. Deze operatie is echter ingrijpend en niet zonder risico’s.
Wanneer raadpleeg je een arts?
Heb je alles geprobeerd, maar blijven de klachten aanhouden? Dan is het raadzaam om dit met je huisarts te bespreken. Ook in de volgende situaties is medisch advies aangeraden: als je overmatig zweet zonder duidelijke oorzaak, als het zweten zich beperkt tot één kant van je lichaam, of als je bijkomende problemen zoals koorts, gewichtsverlies of extreme vermoeidheid ervaart. Veel zweten ‘s nachts zonder dat het warm is, kan ook een teken zijn dat er iets anders aan de hand is.
Conclusie
Overmatig zweten kan je dagelijkse leven flink beïnvloeden. Gelukkig zijn er heel wat manieren om het probleem aan te pakken. Door te letten op je kleding, hygiëne, voeding en stressniveau, kun je al duidelijke verbeteringen merken. Daarnaast bestaan er doeltreffende producten op basis van aluminiumzouten en zijn er - indien nodig - medische behandelingen beschikbaar. Blijven de klachten aanhouden of ontstaan ze plots in combinatie met andere symptomen? Raadpleeg dan zeker je arts.
