Bescherm je tegen hepatitis met vaccinatie
Waarom vaccineren tegen hepatitis van levensbelang is
Op 28 juli is het Wereld Hepatitis Dag, een initiatief van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat wereldwijd aandacht vraagt voor hepatitis. Elk jaar sterven meer dan een miljoen mensen aan de gevolgen van hepatitis. En dat terwijl sommige types met een eenvoudige prik te voorkomen zijn. In deze blog lees je welke varianten van hepatitis bestaan en waarom vaccinatie een onmisbare schakel is in de strijd tegen deze sluipende leveraandoening.
Wat is hepatitis?
Hepatitis betekent letterlijk ‘ontsteking van de lever’. Het is geen ziekte op zich, maar een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen waarbij de lever ontstoken raakt. De oorzaken zijn uiteenlopend: virussen (meest voorkomende oorzaak), overmatig alcoholgebruik, bepaalde medicijnen of auto-immuunziekten.
Virale hepatitis komt het vaakst voor en is onderverdeeld in vijf types: A, B, C, D en E. Elk type heeft een andere manier van overdracht en ziekteverloop. In een notendop:
- Hepatitis A wordt overgedragen via besmet voedsel of drinkwater en komt vooral voor in landen waar de hygiëne minder goed is. Het geneest meestal spontaan, maar je kan er enkele weken goed ziek van zijn. Er bestaat een veilig en goed vaccin tegen hepatitis A.
- Hepatitis B is een ernstige virale infectie die zich verspreidt via bloed, sperma of andere lichaamsvloeistoffen. Besmetting kan gebeuren via onbeschermde seks, een besmette naald of tijdens de geboorte van moeder op kind. Chronische hepatitis B verhoogt het risico op levercirrose en leverkanker. In België maakt het vaccin deel uit van het basisvaccinatieschema voor kinderen.
- Ook hepatitis C wordt via bloed overgedragen. Hoewel er geen vaccin bestaat, is de ziekte meestal goed te behandelen met antivirale medicatie. Zonder diagnose en behandeling kan deze variant jarenlang onopgemerkt blijven en intussen ernstige leverschade veroorzaken.
- Hepatitis D kan enkel optreden bij mensen die al besmet zijn met hepatitis B. Het virus zorgt voor een ernstiger verloop van de ziekte. Er bestaat geen afzonderlijk vaccin, maar het vaccin tegen hepatitis B biedt indirect ook bescherming tegen hepatitis D.
- Hepatitis E wordt in ontwikkelingslanden hoofdzakelijk overgedragen door besmet drinkwater. In Europa komt het vooral door contact met besmet varkensvlees. Meestal geneest de ziekte vanzelf, maar bij zwangere vrouwen of mensen met een verzwakte immuniteit kan het ernstige gevolgen hebben. Er bestaat een vaccin tegen hepatitis E, maar dat is voorlopig enkel beschikbaar in China.
Waarom is vaccinatie zo belangrijk?
- Je voorkomt blijvende leverschade
Hepatitis B en C kunnen chronisch worden en leiden tot ernstige leverproblemen, zoals cirrose of zelfs leverkanker. Vaccinatie tegen hepatitis B voorkomt besmetting en vermindert zo het risico op ernstige complicaties.
- Je remt onzichtbare verspreiding af
Omdat veel mensen met hepatitis B of C in het begin geen symptomen vertonen, wordt de aandoening vaak pas laat opgemerkt. Daardoor kunnen ze ongemerkt het virus verspreiden. Door vaccinatie verminder je die stille verspreiding.
- Je beschermt kwetsbare mensen
Sommige groepen zijn extra kwetsbaar voor ernstige gevolgen van hepatitis. Denk aan pasgeborenen, zwangere vrouwen, mensen met een verzwakt immuunsysteem en zorgverleners.
- Je draagt bij aan wereldwijde eliminatie
De WHO wil virale hepatitis tegen 2030 elimineren als wereldwijde bedreiging voor de volksgezondheid. Naast vroege opsporing, behandeling en goede hygiëne is vaccinatie een krachtig wapen in die strijd.
Voor wie is hepatitisvaccinatie aangeraden?
In België zit het hepatitis B-vaccin standaard in het vaccinatieschema voor baby’s. Maar ook andere groepen kunnen baat hebben bij vaccinatie:
- Zorgverleners en anderen die beroepsmatig in contact komen met bloed en naalden
- Reizigers naar regio’s waar hepatitis A of B veel voorkomt
- Personen met meerdere seksuele partners of wie onbeschermde seks heeft
- Injecterende druggebruikers
- Mannen die seks hebben met mannen
- Mensen met een chronische leveraandoening
- Partners of gezinsleden van iemand met hepatitis B
Twijfel je of een vaccinatie voor jou aangewezen is? Neem contact op met een arts voor advies op maat.
Hoe verloopt een vaccinatie tegen hepatitis?
- Hepatitis A
Dit vaccin bestaat uit twee injecties met een tussenperiode van ongeveer zes maanden. Na de tweede dosis ben je minstens 25 jaar beschermd.
- Hepatitis B
Het vaccin bestaat meestal uit drie prikken, verspreid over zes maanden. Voor mensen met een verhoogd risico kan een versneld schema overwogen worden. Na de laatste dosis kan een bloedtest uitwijzen of je voldoende antistoffen hebt opgebouwd.
- Combinatievaccin
Er bestaat ook een gecombineerd vaccin tegen hepatitis A en B. Dit is ideaal voor wie reist naar risicogebieden of snel volledige bescherming nodig heeft.
Wat zijn de mogelijke nevenwerkingen van vaccins tegen hepatitis?
Zoals bij elk vaccin kun je last krijgen van lichte bijwerkingen zoals roodheid of pijn op de injectieplaats, vermoeidheid of lichte koorts. Deze klachten verdwijnen meestal binnen een paar dagen. Ernstige bijwerkingen zijn zeer zeldzaam.
Conclusie
Hepatitis is wereldwijd een stille bedreiging, maar met de juiste maatregelen kunnen we het virus stoppen. Vaccinatie is hierbij van levensbelang. Niet alleen bescherm je jezelf tegen ernstige levercomplicaties, je helpt mee de verspreiding van het virus tegen te gaan. Niet zeker of je gevaccineerd bent? Vraag je arts of je goed beschermd bent, zeker als je reist, in de zorg werkt of tot een risicogroep behoort.
