ALOE VERA, INWENDING EN UITWENDIG GEBRUIK

Aloë vera, ook wel bekend als de “plant van onsterfelijkheid" wordt al eeuwenlang gewaardeerd om haar diverse medicinale eigenschappen. Deze succulente plant, afkomstig uit gebieden met een warm klimaat zoals Afrika, is niet alleen een prachtige decoratie voor tuinen, maar herbergt ook talloze heilzame stoffen die zowel inwendig als uitwendig kunnen toegepast worden voor diverse gezondheidsvoordelen. 
 

Wat is Aloë vera? 

Ondanks haar cactusachtige uiterlijk behoort de aloë vera tot de familie van de lelies (Liliaceae). Wereldwijd zijn zowat 250 soorten Aloë’s bekend. Twee ervan worden commercieel geteeld: de Aloë Barbadensis Miller en de Aloë Arborescens Miller. 
De bladeren van de Aloë-plant groeien vanuit de basis in een rozetpatroon. Volwassen planten kunnen 75 tot 140 centimeter hoog worden en tellen gemiddeld 12 tot 16 bladeren, die elk wel anderhalve kilo kunnen wegen. De bladeren kunnen na 6 tot 8 weken al geoogst worden. Het beste snijdt men telkens niet meer dan 3 of 4 bladeren per plant af. 
Aloë gedijt het beste bij tropische temperaturen en kan niet tegen vorst. Ze wordt geteeld in de Rio Grande Vallei van Zuid-Texas, Florida, Zuid-Californië, Mexico, de landen in en rond de Stille Oceaan van Taiwan tot en met Australië, India, de Caribische eilanden en Afrika. 
 

Werkzame stoffen in Aloë 

Er is de laatste jaren veel wetenschappelijke onderzoek verricht naar de werking van aloë. Zo zijn er sinds 1920 al meer dan 3000 artikelen gepubliceerd over onderzoeken naar de werking van aloë vera. Er zijn ongeveer 200 biologisch actieve stoffen geïdentificeerd. Het is dan ook duidelijk geworden dat de geneeskrachtige werking van deze plant te wijten is aan een samenwerking (synergie) van verschillende ingrediënten van deze plant. We onderscheiden hierbij 7 groepen werkzame stoffen zoals de plantaardige sterolen, de natuurlijke salicylaten, het enzym bradykininase, een antihistaminefactor, plantenhormonen van de auxine- en de gibberillinegroep en het polysacharide glucomannaan. 
De gebruikte delen van de plant zijn het plantensap en de bovengrondse plantdelen. Voor de werking van Aloë maken we een onderscheid tussen de inwendige en de uitwendige toepassingen. 

De inwendige voordelen van Aloë Vera

• Antioxidante werking 
  Aloë bevat heel wat antioxidanten zoals glutathionperoxidase (GPx), superoxidedismutase (SOD), vitamine E, carotenoïden, vitamine C, flavonoïden en een specifiek fenol antioxidant. Deze zorgen voor een beter algeheel welzijn en meer energie.  
   
• Vermindering van ontstekingen
  Aloë vera heeft mede door de aanwezigheid van polyfenolen een ontstekingwerende werking die in tegenstelling tot non-steroïdale onstekingsremmers geen symptooomonderdrukking veroorzaakt. Het grote nadeel van NSAID’s is dat zij de doorlaatbaarheid van de darmwand voor onverteerde eiwitten vergroot waardoor deze in het bloed terechtkomen en net ontstekingen en allergieën kunnen ontwikkelen. Aloë vera heeft een ontstekingsremmende werking die de onderliggende immunologische problemen van bijvoorbeeld reumatoïde artritis net aanpakt en oplost. De werkzaamheid van aloë is echter zeer verschillend per persoon. Bij sommige patiënten treden pijnvermindering en een betere beweeglijkheid vrijwel onmiddellijk op. Bij anderen duurt het veel langer en is er soms maar een gedeeltelijke verbetering. 
   
• Antihistamine werking  
  Astma treedt vaak op in combinatie met allergie. Door een verstoring van het immuunsysteem leidt contact met een allergeen meestal tot een ontstekingsreactie waarbij histamine vrijkomt. Deze stof veroorzaakt een samentrekking van de bronchiën met ademnood als gevolg. Aloë vera zorgt voor een directe verlichting door de symptomen te verminderen en voor verbetering op lange termijn door het immuunsysteem te herstellen. Verder onderzoek hierover is nog nodig om het juiste mechanisme te achterhalen. Opvallend is dat aloë niet werkt bij astmapatiënten die behandeld worden met steroïdenbevattende geneesmiddelen.  
   
• Stimulering van het immuunsysteem door fagocytose 
  Aloë vera activeert het fagocytoseproces dat een belangrijk onderdeel is van het immuunsysteem. Bij fagocytose ruimen speciale eiwitten (antilichamen) en witte bloedlichaampjes zoals macrofagen en neutrofielen afgestorven lichaamscellen, vreemde cellen en stoffen, bacteriën, toxines… op die het lichaam binnendringen.  
   
• Antimicrobiële werking 
  Onderzoeken hebben aangetoond dat de aloë vera een milde maar efficiënte werking heeft tegen gramnegatieve en grampositieve bacteriën zonder noemenswaardige nevenwerkingen. De werkzame stof anthraquinone zou sterk gelijken op het antibioticum tetracycline dat de groei van specifieke bacteriën zoal E-coli en Helicobacter pylori (maagbacterie) remt. Als gevolg daarvan verbetert aloë vera de maagzuurwerking, de pH in de darmen en de darmwerking. 
   
• Antivirale activiteit 
  Vooral de stof acemannan zou verantwoordelijk zijn voor de stimulatie van de macrofagen, monocyten, antilichamen en T-cellen. Onderzoeken tonen aan dat daardoor aloë een positieve werking heeft tegen herpes virussen, griep (influenza) en de ziekte van Aujeszky (pseudorabiës). Andere onderzoeken tonen dan weer aan dat specifieke anthraquinones een positief effect hebben op het cytomegalovirus en op envelopvirussen zoals Corona.  
   
• Verbetering van de samenstelling van de darmflora 
  Verhoogde toxinevorming, vermindering van de productie van spijsverteringsenzymen, allergieën en een verminderde weerstand zijn tekenen van een disbalans in de darmflora. Het sap van aloë vera heeft een gunstige invloed op de samenstelling van de darmflora zonder dat je hiervoor levende micro-organismen (probiotica) hoeft te nemen. Aloë vera verbetert immers de darmomstandigheden waardoor het aantal gunstige micro-organismen toeneemt, terwijl het aantal ongunstige micro-organismen zoals gisten (Candida albicans) afneemt. Daarnaast vermindert aloë vera de productie van toxische aminen door verrotting van eiwitten in de darmen. 
   
• Verbetering van de stoelgang 
  Aloësap vergroot het vochtvasthoudende vermogen van de ontlasting en verhoogt de doorgangssnelheid van de ontlasting. Dit gebeurt zonder dat er diarree optreedt, de ontlasting blijft stevig. 
   
• Vermindering maagzuur 
  Aloë blijkt een modulerende werking te hebben op de maagzuurproductie. Bij een verhoogde maagzuurproductie treedt bij gebruik van aloë vera sap een verhoging van de pH (minder zuur maagsap) op. Bij een normale zuurgraad treedt er geen pH-verhoging op.  
   
• Detoxificatie 
  Aloë vera heeft een ontgiftende werking door de leverfunctie te ondersteunen wat bijdraagt tot een algehele verbetering van de gezondheid. 
   
• Aloë vera en diabetes
  Onderzoeken bij zowel mensen als dieren met diabetes type II hebben aangetoond dat aloë vera op verschillende manieren een bloedsuikerverlagende werking heeft en het visceraal vet kan helpen verminderen. Uiteraard in combinatie met een gezonde en evenwichtige voeding. 

De uitwendige voordelen van Aloë Vera

• Huidverzorging 
  Aloë vera-gel is een populaire keuze voor huidverzorging vanwege zijn hydraterende eigenschappen die te danken zouden zijn aan de aanwezige aminozuren zoals histidine, arginine, threonine, serine, glycine en alanine. Het wordt vaak gebruikt om brandwonden, zonnebrand, acne en huidirritaties te verzachten en te genezen. 
   
• Wondgenezing 
  In het bindweefsel  bevinden zich fibroblasten die collageen en andere weefseleiwitten produceren. De in aloë aanwezige glucomannaan, een complex polysacharide dat grotendeels bestaat uit mannose, en de plantaardige hormonen auxinen en gibberellinen stimuleren de fibroblasten waardoor een snellere celgroei en -deling plaatsvinden. Op die manier treedt sneller herstel op van beschadigde weefsels en wondgenezing. 
  Ook de hierboven beschreven ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen van aloë vera bevorderen een snellere wondgenezing. Het aanbrengen van aloë vera-gel op snijwonden, schaafwonden of kleine brandwonden kan de genezing versnellen. 
   
• Anti-aging effecten 
  De antioxidanten in aloë vera dragen bij tot het verminderen van vroegtijdige veroudering door vrije radicalen te neutraliseren. Dit kan leiden tot een stevigere en jeugdigere huid.
   
• Haarverzorging 
  Het sap of de gel van aloë vera kan ook gebruikt worden voor haarverzorging. Het hydrateert immers de hoofdhuid, vermindert roos en bevordert gezond haar. Het kan zelfs helpen bij het herstellen van beschadigd haar.  

Nevenwerkingen en interacties met kurkuma 

Hoewel kurkuma over het algemeen als veilig wordt beschouwd wanneer het in normale hoeveelheden als specerij in voedsel wordt gebruikt, kunnen er bij sommige mensen nevenwerkingen optreden bij het consumeren van grote hoeveelheden kurkuma of bij het innemen van kurkumasupplementen. Hier zijn enkele mogelijke nevenwerkingen: 

• Maagklachten 
  Kurkuma kan bij sommige mensen maagklachten, brandend maagzuur of een opgeblazen gevoel veroorzaken, vooral bij hoge doses. Mensen met een gevoelige maag kunnen deze bijwerkingen eerder ervaren. 
   
• Allergische reacties 
  Hoewel zeldzaam, kunnen sommige mensen allergisch zijn voor kurkuma. Allergische reacties kunnen huiduitslag, jeuk of ademhalingsproblemen veroorzaken. Bij een allergische reactie moet onmiddellijk medische hulp worden ingeroepen. 
   
• Bloedverdunning 
  Kurkuma heeft licht bloedverdunnende eigenschappen. Als je al bloedverdunnende medicijnen gebruikt en bijvoorbeeld gemakkelijk blauwe plekken krijgt, is het belangrijk om met een zorgverlener te overleggen voordat je grote hoeveelheden kurkuma inneemt om interacties te voorkomen. 
   
• Galblaasproblemen 
  Kurkuma kan de galblaas stimuleren, wat voor sommige mensen problematisch kan zijn, vooral als ze galstenen hebben. Mensen met galblaasaandoeningen moeten voorzichtig zijn met het gebruik van kurkuma en medisch advies inwinnen. 
   
• Interacties met medicijnen 
  Kurkuma kan interageren met bepaalde medicijnen, waaronder bloedverdunners, medicijnen voor diabetes, maagzuurremmers en sommige chemotherapeutische middelen. Het is essentieel om met een professionele zorgverlener te praten als je medicijnen gebruikt en overweegt om kurkuma als supplement toe te voegen. 
   
• Verstoorde bloedsuikerspiegel 
  Kurkuma kan de bloedsuikerspiegel verlagen, wat relevant kan zijn voor mensen die diabetesmedicatie gebruiken. Als je diabetes hebt, moet je je bloedsuikerspiegel nauwlettend in de gaten houden en overleggen met een arts voordat je kurkuma in grote hoeveelheden gebruikt. 
   
• Effect op zwangerschap en borstvoeding 
  Hoewel kurkuma als veilig wordt beschouwd in kleine hoeveelheden in voedsel, is het beter voor zwangere vrouwen om grote hoeveelheden kurkuma te vermijden, vooral in supplementvorm, vanwege het gebrek aan voldoende gegevens over de veiligheid ervan tijdens de zwangerschap. 

CONCLUSIE

Aloë vera is een veelzijdige plant die zowel inwendig als uitwendig gebruikt kan worden om de gezondheid te bevorderen. Of het nu gaat om het stimuleren van het immuunsysteem, het ondersteunen van de spijsvertering, het verlichten van huidproblemen of het bevorderen van wondgenezing, de heilzame werking van aloë vera maakt dat het een waardevolle toevoeging is voor onze gezondheid. Als natuurlijk en effectief middel verdient aloë vera zeker een plek in ons streven naar een gezonde levensstijl.